- Ախ, վայ նրանց, որ չապրեցին չտեսան...

Վառվում է շոգ կաթսաներում կյանքը քուրա.-
 - Ախ, վայ նրանց, որ չապրեցին չտեսան...

Մեղրի

Նկարները և կատարումը՝ Շահանե Խաչիկյանի

Երազանքի քաղաք

Ով ես դու, հայաստանցի, թե արտասահմանից, սփյուռքահայ ես, թե այն մարդն ես, որ լքեցիր քո երկիրը, քաղաքը, թողեցիր ծնողներդ գերեզմանը: Հենց քո պատճառով է, որ երեխաներդ չգիտեն, թե իրենց կերած մրգերը ինչպես են կախված լինում ծառերից: Դու լքեցիր քաղաքդ , երեխաներիդ սովորեցնելով փախչել դժվարություններից, դու կտրեցիր քեզ եւ քո ընտանիքը պապենական արմատներից: Հենց քո պատճառով է, որ տներում գիշերը լույսեր չեն վառվում, երեխայի լաց եւ ծիծաղ չի լսվում: Արի, վերադարձիր, շատերն են ետ գալիս: Պարզապես, մարդ, արի:

     ... Դու ոչ թե գալու ես, այլ սլանալու: Սլանալու ես ոլորաններով ի վեր, ի վար, աջ ու ձախ, հարբելու ես տեսարններից, ծաղիկների գույներից: Մեկ հայտնվելու ես սարի երկնամուխ գագաթին, ամպերին մոտ, որ լսելու ես երկնքում կչկչացող հրեշտակների ձայները, տեսնելու ես նրանց ժպիտը եւ հենց նրանց օգնությամբ էլ մեղմասահ իջնելու ես խորը անդունդի ճամփեզրը:        Այդ վերուվարներից հոգիդ թեւեր է առնելու եւ դու հայտնվելու ես հեքիաթ քաղաքի ափի մեջ: Այո, ճիշտ եմ ասում: Քաղաքիս մի ծայրից մյուսը հասնելու համար տրանսպորտ հարկավոր չէ. մի քանի րոպեների ընթացքում դու հասնում ես ցանկացած վայր:Այդ քաղաքը արեւի աստված Միհրի, քաղցրահամ մրգերի, մեղրածոր լեզվի պատվին կոչված Մեղրին է:     Այդ ափը շրջապատված է կարմիր, կապույտ, սեւ ու սպիտակ, ծիրանագույն լեռներով, պատմությամբ կերտված լերկ ժայռերով: Այդ ժայռերից կախված են մեր տներն ու այգիները: Ժայռերից վեր քարե բուրգերն են, որտեղ էլ պահված է մեր անթեղված լույսը:    Արի, տես, այս հեքիաթը հնի ու նորի մասին է, այն բաժանվում է Մեղրի գետով: Մեծ Մեղրիի եկեղեցին պահում է իր մեջ անցյալի պատմությունը եւ ապրում նորովի, հին Մեղրիի եկեղեցին անընդհատ պատմում է հին պատմություններ, եւ նրա հետ զրույցի են բռնվում նույնքան հին տները: Այդ տների կավե կճուճների պռունկներին չորացել է մեր պապերի քաշած գինին: Այդ հին թոնրի մեջ մենք թխում ենք մեղրեցոց մեղրահամ գաթան: Այդ տների քարերի մեջ նռան գույնն է. երբեւէ լսել ես նռան ճաքելու ձայնը:   Գարնանն իմ քաղաքում ամեն ինչ պայթում է. արեւը, ջերմացնելու համար, ամպերը, ծարավը հագեցնելու, խենթ ու չարաճճի դպրոցականներիս ծիծաղը, քաղաքը կենդանի պահելու:   Միայն տեսնես, թե ինչպես են քաղաքիս մեղուները, պահածոների գործարանի քաղցրահամ արտադրանքի բույրը զգալով, սլանում այնտեղ, թմբլիկանում եւ հետո գտնելով դրսում խաղացող, ձմռանը մրսած երեխաներին, բուժում իրենց խայթոցով: Արի, տես, ինչ նազանքով են պարում ծաղկած ծառերը, տես, թե ամռանը Մեղրի գետը ինչպես է ցամաքում, իրեն զոհաբերելով ծառերին, բույսերին, մարդկանց:

    Սիրում եմ, երբ ձյունը, թեկուզ ժամանակավոր, վերացնում է քաղաքակիրթ մարդու ապրելու հետքերը: Ես քեզ չեմ կանչում օգնության, յուրաքանչյուրս ենք պատասխանատու մեր երկրի, քաղաքի, մեր արարքների համար:
    Արեւը կամաց - կամաց պատրաստվում է մայրամուտի: Սարերը բարձր արձագանքելով, քաղաքս լցնում են երաժշտությամբ, հայկական, ազգային: Դե, իհարկե, հարսանիք է, երեխաներ են ծնվելու եւ կյանքը շարունակվելու է:
   Արի, շատ բան չեմ պատմում, արի ու ինքդ տես: Սպասում եմ, գոնե հարսանիքիս կգաս: Իմ երեխաները այստեղ են ծնվելու, իմ հեքիաթ, քաղցրահամ երկիրում, ուր արեւը միշտ իմ տանն է:

Очень разные и по цвету, по глазам, по нраву, по истечению истории...

Мы в Грузии! Очень разные и по цвету, по глазам, по нраву, по истечению истории.Проще не придумаешь.Для меня нет никакой разницы с кем я за столом буду делить завтрак, обед, ужин.Вот и села! За столом мальчишки и я-Шагане.Он очень внимательный, воспитанный, с юморинкой на лице, в глазах там в глубине, на дне беспокойство и много разных вопросов, ответы на которые он найдет сам. Мне приятно с ним общаться, иногда мы одинаково мыслим.Нет это вовсе не о любви, она приходит и уходит. Это о жизни, боли, дружбе, безвыходности.Вот уже который раз мы передаем друг другу еду, общаемся на земле наших соседей-грузин. А еще мы вместе ходим на кружок самообороны, учимся обороняться, защищать от злых людей, они бывают любой нации.Ну вот, сидим за столом в Бакуриани, в лагере толерантности. Сидим между прошлым и будущим. Я армянка, он азербайджанец. Что же будет дальше? Я убедилась, просто так ничего не бывает! Мечтала увидеть азербайджанца, посмотреть в глаза, избить, обидеть, удушить вопросами ... Спасибо Бакуриани, спасибо лагерю толерантности! Мне повезло, я не разочаровалась! А ведь он такой же как я, немного другие черты лица, другое построение черепа. Но у него есть душа, сердце, юморинка на лице, глубина в глазах.И не важно как его зовут! Он человек как и я! Мы учимся на ошибках истории. Мы настоящее! Мы будущее!